I. The Cyclone
Also available as a 📱narrow screen version, or for 🁰word-aligned analysis.
Alternative versions: English.
| No. | Quenya | Tengwar | Means |
|---|---|---|---|
| 1 | Valanna marnë mitta i velcë Hyarveästavë altavasti, ó Martar Peratar, ye nánë cemendur, ar Voriël Peramil, ye nánë i cemenduro veri. | | Doroteo loĝis en la mezo de la granda kamparo de Kansas, kun Onklo Henriko, kiu estis kultivisto, kaj Onklino Em, kiu estis la edzino de la kultivisto. |
| Mardinta nánë níca, pan maunë colë i töa na ampanaitas raxanen linë lárillon. | | Ilia domo estis malgranda, ĉar la ligno per kiu ĝi estis konstruita devis esti portita multajn mejlojn per ĉaro. | |
| Enger rambar canta, talan ar tópa, carner þambë min; ar sina þambë camyanë aumatina nemesto urna, hauro na i veni, paluhta, hanwar neldë hya canta, ar i caimat. | ; | La domo havis kvar murojn, plankon, kaj tegmenton, kiuj kune konsistigis la solan ĉambron; kaj en tiu ĉambro estis rustaspekta kuirforno, ŝranko por la teleroj, tablo, tri aŭ kvar seĝoj, kaj la litoj. | |
| Martar Peratar ar Voriël Peramil sámer alta caima neltessë min, ar Valanna níca caima enta neltessë. | | Onklo Henriko kaj Onklino Em havis grandan liton en unu angulo, kaj Doroteo malgrandan liton en alia angulo. | |
| Únë eä aitë oroþan, yola sampo—hequa níca sapta, sapina hunessë, estaina hwinwaiwa-sampo, yassë ecë i orenden menë quiquië min tanë velcë hwinwaiwaron oronyë, faren turwa nancariën aitë ampano menyassë. | | Tute ne estis mansardo, nek kelo-- kvankam ja estis malgranda truo en la tero, kiun oni nomis ciklonkelo, en kiu la familio povis kaŝi sin kiam iu el la grandaj kirloventegoj blovadis sufiĉe forte por detrui ĉiun konstruaĵon renkontitan. | |
| Ecë anya sa lantalattanen talamo endessë, yallo rantala mennë tal mina i níca, lilómeä sapta. | | Oni atingis tiun kaŝejon per klapohava luko en la mezo de la planko, de ĝi ŝtupetaro subenkondukis en la malgrandan, senluman truon. | |
| 2 | Yá Valanna tarnë i fendassessë ar ostirnë, polles cenë alla hequa i velca þinda altavas ilya pelmassë. | | Kiam Doroteo staris en la pordejo kaj ĉirkaŭrigardis, ŝi povis vidi nur la grandan grizan kamparon ĉiuflanke. |
| Ú alda yola cöa pustanë i palda latië palwa restasseva ya ananyë menelo cimbanna ilyë mentiënnar. | | Neniu arbo kaj neniu domo interrompis la larĝan ebenaĵon de la glata tereno kiu atingis la randojn de la ĉielo en ĉiu direkto. | |
| Anar ásiénë i hyarina nór þinda ermanna, ó nícë cirisseli latila ter sa. | | La suno bakis la kultivitan teron por fari el ĝi grizaĵon tra kiu estis fendetoj. | |
| Éta i salquë lánë laica, pan Anar urtaniénë i andë linquíva ingar mennai sámer i oveä þinda quilë cenina ildomë. | | Eĉ la herbaro ne verdis, ĉar la suno bruligis la pintojn de la longaj folioj ĝis ili estis egale grizaj kiel ĉio alia videbla. | |
| Néya i mar cóliénë quilma, mal Anar þíþiénë i quilma ar uloli au·sóver sa, ar sí i mar nánë tallë quéliéla ar þinda ve hyana ilqua. | | Iam oni farbis la domon, sed la suno vezikigis la farbon kaj la pluvoj forglitigis ĝin, kaj nun la domo estis egale senbrila kaj griza kiel ĉio alia. | |
| 3 | Yá Voriël Peramil tullë tamen na marë, nánes vinya, netya veri. | | Kiam Onklino Em venis loĝi tie ŝi estis juna, bela edzino. |
| Anar ar súrë vistaniéner aryë sé. | | La suno kaj la vento ankaŭ ŝin ŝanĝis. | |
| Hainiénettë i tintilië hendyalto ar ahiénettë tu úcalima þinda quilenna; hainiénettë i carnë carannaryalto ar péryalto, ar tai náner þindu aryë. | ; | Ili forrabis de ŝi la brilon de la okuloj kaj lasis ilin sobre grizaj. | |
| Nánes nindë ar nerca, ar allumë rainë sí. | | Ŝi estis maldika kaj marasma, kaj nun ŝi neniam ridetis. | |
| Yá Valanna, ye nánë nostarenca, minya tullë senna, Voriël Peramil tallë rucariénë ló i híno lalda i holtuánes ar nirnes márya homyanna quië Valannava neþya óma ananyë hlaryat; ar hinna tirnes i nettë elmendanen i ecë hyen tuvë aima yan lala. | ; | Kiam Doroteo, kiu estis orfino, unue venis al ili, Onklino Em estis tiom alarmita de la ridado de la infano ke ŝi kriis kaj premis sian manon sur sian koron kiam ajn la gaja voĉo de Doroteo atingis ŝiajn orelojn; kaj ŝi ankoraŭ rigardis la knabineton mirante ke Doroteo povas trovi ion pri kio ridi. | |
| 4 | Martar Peratar allumë landë. | | Onklo Henriko neniam ridis. |
| Mótanes ricítë amaurello lómenna ar únë ista mana ná tyalië. | | Li laboregis de la mateno ĝis la nokto, kaj ne sciis kio estas ĝojo. | |
| Issë aryë þinda, anda fangaryallo ráquë saiporyanta, ar nemnes norna ar aiamberya, ar hraia quentë. | | Li ankaŭ estis griza, de la longa barbo ĝis la krudaj botoj, kaj li aspektis severa kaj senŝercema, kaj malofte li parolis. | |
| 5 | Nánë Ilwë ye laltanë Valanna, ar rehtanë se oliëllo ta þinda ve hyanë ossiëryar. | | Toto ridigis Doroteon, kaj protektis ŝin kontraŭ griziĝo simila al tiu de ĉio alia. |
| Ilwë lánë þinda; nánes níca morna röa, ó anda pasta loxë ar nícu moru hendu yai tintilaner neþya yúyu permetsë laltaula, titta nengwiryo. | ; | Toto ne estis griza; li estis malgranda nigra hundo, kun longaj silkecaj haroj kaj malgrandaj nigraj okuloj kiuj briletis gajoplene ĉiuflanke de lia komika nazeto. | |
| Ilwë tyallë quana ressë, ar Valanna tyallë óssë, ar mirtanë se meldavë. | | Toto ludis dum la tuta tago, kaj Doroteo ludis kun li, kaj elkore amis lin. | |
| 6 | Síra, aimanen, únettë tyalë. | | Tamen hodiaŭ ili ne ludis. |
| Martar Peratar handë pá i fenda ar þosseä tirnë i menel, ya nánë éta anþinda epë senya. | | Onklo Henriko sidis sur la sojlo kaj rigardis maltrankvile la ĉielon, kiu estis eĉ pli griza ol kutime. | |
| Valanna tarnë i fennassë ó Ilwë rancuryatsë, ar aryë tirnë menel. | | Doroteo staris en la pordejo kun Toto en la brakoj, kaj ankaŭ rigardis la ĉielon. | |
| Voriël Peramil sóvanë i veni. | | Onklino Em lavadis la pladojn. | |
| 7 | Haira formello hlasseltë tumba yaimë vaileo, ar Martar Peratar ar Valanna poller cenë yassë i anda salquë cúvë soltaila pó i tulila vangwë. | | El la malproksima nordo ili aŭdis malaltatonan muĝadon de la vento, kaj Onklo Henriko kaj Doroteo povis vidi la longan herbaron ondiĝi pro la venanta ŝtormo. |
| Sí tullë maica þimpisë i vilyassë hyarmello, ar lan querneltë hendeltar tanna, cenneltë soltië i salquessë tulilë tana mentiëllo aryë. | | Nun el la sudo venis akra fajfado en la aero, kaj dum ili turnis siajn okulojn tiudirekten ili vidis ondetojn ankaŭ en la herbaro tiudirekta. | |
| 8 | Martar Peratar tolunë rincanen. | | Subite Onklo Henriko ekstaris. |
| 9 | “Hwinwaiwa túla, Voriël,” holtunes veriryanna. | | “Venas ciklono, Em,” li vokis al sia edzino. |
| “Menuvan na tirë i lamnarë.” Tá nornes na i cöar yassë hempë i yaxi ar roccor. | | “Mi prizorgos la brutojn.” | |
| 10 | Voriël Peramil pustanë mólerya ar tullë i fennanna. | | Onklino Em ĉesis labori kaj venis al la pordo. |
| Min tihtë apantanë sen i raxë areä an. | | Rigardeto sufiĉis por informi ŝin pri la proksima danĝero. | |
| 11 | “Lintië, Valanna!” holtunes. | | “Ek, Doroteo!” ŝi kriegis; |
| “Á norë i samponna!” | | “kuru en la kelon!” | |
| 12 | Ilwë campë Valannavat ranculto ar cúvë insë nu i caima, ar i vendë yesentë atë se. | | Toto eksaltis de la brakoj de Doroteo kaj kaŝis sin sub la lito, kaj la knabino iris repreni lin. |
| Voriël Peramil, lai þosseä, rihtanë panta i lantalat i talamessë ar rentë tal i rantala mina i níca, lilómeä sapta. | | Onklino Em, timoplena, malfermis la lukoklapon en la planko kaj malsuprengrimpis la ŝtupetaron en la malgrandan, senluman truon. | |
| Valanna antë Ilwë yallumë ar yesentë hilya peramilya. | | Doroteo fine kaptis Toton, kaj eksekvis sian onklinon. | |
| Yá ananyes i þambeo endë, tullë alta naraca láma i vailello, ar i mar quanþë tallë vercála i talyat litinyer ar harunë alahorina i talamenna. | | Kiam ŝi transpaŝis nur duonon de la ĉambro aŭdiĝis granda kriĉo de la vento, kaj la domo skuiĝis tiom forte ke ŝi ekfalis kaj subite trovis sin sidanta sur la planko. | |
| 13 | Tá aia nat tullunë. | | Io stranga okazis. |
| 14 | I mar os·quernë yullumë hya nellumë ar oronyë taira ter i vilya. | | La domo ĉirkaŭturniĝis du- aŭ tri-foje kaj malrapide leviĝis en la aeron. |
| Nemnë Valannan vequi amavílanes pusulpessë. | | Al Doroteo la sento similis supreniron en balono. | |
| 15 | I forna ar hyarna vailet omenner yassë i mar tarnë, ar carnë sa ná i hwinwaiwo poica endë. | | La norda kaj la suda ventoj renkontiĝis tie, kie staris la domo, kaj tie estiĝis la preciza centro de la ciklono. |
| I hwinwaiwo endessë vilya sitinávë rua, mal i vaileo nírítë sanga ilya palmessë i mardo ortanë sa casta orwa en amorwa, mennai nánes hwinwaiwo nanwa ingassë; ar tás lemenyes ar collë sa öa ter lina lári ta aþcarë ve mo polë colë quessë. | ; | En la centro de ciklono la aero kutime estas kvieta, sed la granda premo de la vento ĉiuflanke de la domo levis ĝin pli kaj pli alten, ĝis ĝi estis ĉe la plejsupro de la ciklono; kaj tie ĝi restis kaj forportiĝis multegajn kilometrojn tiel facile kiel oni portas plumon. | |
| 16 | Nánë lilómeä, ar i vailë ñaunanë naira os se, mal Valanna túvë i háranes faren aþcarë. | | Estis tre senlume, kaj la vento hurlis timige ĉirkaŭe, sed Doroteo trovis sin facile veturanta. |
| Ep' i minyë mancë os·querdali, ar enta lú min yá i mar pendanë urra, nemnë sen vequi cáranë se tanta moicavë, ve vinimo quammassë. | | Post la unuaj kelkaj ĉirkaŭturniĝoj, kaj unufoja kruta ekkliniĝo de la domo, ŝi sentis kvazaŭluladon tre mildan, kian sentas bebo en lulilo. | |
| 17 | Ilwë únë tyasë sa. | | Al Toto tio ne plaĉis. |
| Nornes os i þambë, sí sira, sí tara, huila romyavë; mal Valanna handë faren rua i talamessë ar laranyë na cenë ya tullúvanë. | ; | Li ĉirkaŭkuris en la ĉambro, jen tien, jen ĉi tien, laŭte bojante; sed Doroteo sidis tute senmove sur la planko kaj atendis por trovi kio okazos. | |
| 18 | Ellumë Ilwë mennë acca areä ara i láta lantalat, ar lanantë mir; ar minya i nettë sannë i róviénesses. | ; | Unufoje Toto tro proksimiĝis al la malfermita luko, kaj enfalis; kaj unue la knabineto kredis lin perdita. |
| Mal ron cennes hlaryato min tyultaila ter i assa, pan i visto turca sanga tuluhteánë se ama tall' en únes polë lanta. | | Sed baldaŭ ŝi vidis unu orelon lian etendiĝantan supren tra la truo, ĉar la forta aeropremo tenis lin tiel ke li ne povis fali. | |
| Hlinces i assanna, antë Ilwë hlaressë, ar luncë se mina i þambë ata, cato þances i lantalat itan uiúvanë ecë enta útulman tulluë. | | Ŝi rampis al la truo, kaptis orelon de Toto, kaj retiris lin en la ĉambron, poste ŝi fermis la lukoklapon por ke neniu plia akcidento okazu. | |
| 19 | Lúmë pó lúmë öantë, ar tairavë Valanna orturnë þosserya; mal felles faren eresseä, ar i vailë laustanë tallë romya quavë os se i harivë olanes lahlaraitë. | ; | Forpasis horoj post horoj, kaj iom post iom Doroteo perdis sian timon; sed ŝi estis tre solsenta, kaj la vento kriĉis tiom laŭte ĉirkaŭ ŝi ke ŝi preskaŭ surdiĝis. |
| Minyavë intiës i nai hatúvanë se mi luppulinnar yá i mar lanantë ata; mal lan i lúmi váner ar munta rúcima tullunë, pustanes ñorië ar þantanë larya calaina ar cenë ya i éveä tulyauvanë. | ; | Unue ŝi demandis al si ĉu ŝi disbatiĝos kiam la domo refalos; sed dum la forpasado de la horoj kaj la manko de katastrofoj, ŝi perdis sian maltrankviliĝon kaj decidis atendi kviete por trovi kio okazos. | |
| Teldavë lolócanes lanna i tantaila talan caimaryanna, ar cainunes sassë; ar Ilwë hilyanë ar cainunë ara se. | ; | Fine ŝi rampis trans la skuiĝantan plankon al sia lito, kaj kuŝiĝis sur ĝin; kaj Toto sekvis kaj kuŝiĝis apud ŝin. | |
| 20 | Ehehtië i mardua tantië ar i vaileo yaimë, Valanna ron holtanë hendyat ar lorunë núra. | | Malgraŭ la skuiĝado de la domo kaj la hurlado de la vento, Doroteo baldaŭ fermis siajn okulojn kaj profunde endormiĝis. |