XVII. How the Balloon Was Launched
Also available as a 📱narrow screen version, or for 🁰word-aligned analysis.
Alternative versions: English.
| No. | Quenya | Tengwar | Means |
|---|---|---|---|
| 1 | Ter rí neldë Valanna hlassë alla Óþollo. | | Forpasis tri tagoj dum kiuj Doroteo tute ne ricevis komunikon de Oz. |
| Sinar náner colondë réli i netten, anahtai ilyë máloryar náner faren alassië ar fartainë. | | Tiuj estis malfeliĉaj tagoj por la malgranda knabino, kvankam ŝiaj amikoj estis tute feliĉaj kaj kontentaj. | |
| I Corcurco quentë ten i elmendië tennar eär caryassë; mal i úvas quetë yai naltë pan istas i alquen polë hanya tai hequa issë insë. | ; | La Birdotimigilo diris al ili ke estas bonegaj pensoj en lia kapo; sed li rifuzis diri ilin ĉar li sciis ke nur li mem povas kompreni ilin. | |
| Yá i Latúcen Ornendur patanë rimbi, appanes homya levila rimbi patacanwen mi amborya; ar nyarnes Valannan i utúviës i sa nánë amnilda ar ammoica hón epë sa ya háriénes yá nánes hráveo. | ; | Kiam la Stana Lignohakisto marŝadis li sentis sian koron skuiĝi en lia brusto; kaj li diris al Doroteo ke li trovas ĝin pli afabla kaj pli amema ol tiu kiun li havis kiam li konsistis el karno. | |
| I Rauro etequentë i þoryas alla ambaressë, ar alasseávë nai neuvas hotsë hya valcë Calindaci yunquë. | | La Leono deklaris ke li timas nenion sur la tero, kaj li volonte frontus armeon aŭ dekduon da ferocaj Kolizuloj. | |
| 2 | San i níca otorniéo ilya nánë fartainë hequa Valanna, ye milyanë lai epë fai nanwenë Hyarveästanna. | | Tiel ĉiu en la grupeto estis kontenta escepte de Doroteo, kiu sopiris eĉ pli ol iam antaŭe reiri al Kansas. |
| 3 | I canteä ressë, alta alasseryanna, Óþ nahamnë se, ar yá tulles mir i Tarhanwa Þambë, suilanesses fastima: | | La kvaran tagon, ĝojigante ŝin, Oz ordonis ke ŝi reeniru la Tronĉambron, kaj kiam ŝi eniris li diris afable al ŝi: |
| 4 | “Á haru, moinanya; savinyë i utúviën i lé na lerya lye sina nórello.” | ; | “Sidiĝu, karulino; mi kredas ke mi trovis metodon forveturigi vin el ĉi tiu lando.” |
| 5 | “Ar nanë Hyarveästanna?” maquentes mína. | | “Al Kansas?” ŝi demandis fervore. |
| 6 | “Mai, lanyë tanca pá Hyarveästa,” equë Óþ, “pan peninyë amníca sívë os yanna latis. | | “Nu, mi ne certas pri Kansas,” diris Oz, “ĉar mi ne povas eĉ konjekti pri ĝia direkto. |
| Mal i minya nat ya möa carë ná lahta i erumë, ar tá tuvë menelya mar nai nauva hraia.” | | Sed la unua tasko estas transiri la dezerton, kaj post tio verŝajne estos facile trovi vian vojon hejmen.” | |
| 7 | “Manen polin lahta i erumë?” maquentes. | | “Kiel mi povos transiri la dezerton?” ŝi demandis. |
| 8 | “Mai, quetuvanyel ya sanan,” equë i ner·incë. | | “Nu, jen mia penso,” diris la malgranda viro. |
| “Cenilyë, yá tullenyë sina nórenna, nánë pusulpenen. | | “Komprenu, kiam mi venis al ĉi tiu lando mi flugis en balono. | |
| Elyë aryë tullë ter i vilya, colina ló hwinwaiwa. | | Ankaŭ vi venis peraere, vin portis ciklono. | |
| Etta savinyë í arya lé na menë lanna i erumë nauva ter i vilya. | | Do mi kredas ke la plej bona metodo retransiri la dezerton estos peraera. | |
| Sí, carë hwinwaiwa ná faren han melehtenyar; mal asániënyë os i natto, ar savin i polin carë pusulpë.” | ; | Nu, mi tute ne kapablas krei ciklonon; sed mi pripensadis la eblecojn, kaj mi kredas ke mi povos fari balonon.” | |
| 9 | “Manen?” maquentë Valanna. | | “Kiel?” demandis Doroteo. |
| 10 | “Pusulpë,” equë Óþ, “ná samindo, ya samë himmo haumë na camya i vissë mi sa. | | “Balono,” diris Oz, “estas el silko, sur kiu estas tavolo de gluo por enteni la gason. |
| Samin linë samindi i Túriondessë, san úva eä tarastië cariëssë i pusulpeo. | | Mi havas multe da silko en ĉi tiu palaco, do tute ne estos malfacile fari la balonon. | |
| Mal sina quanna nóressë ui eä vissë yanen quanta i pusulpë, na carë sa vilë.” | | Sed en la tuta lando ne estas gaso por plenigi la balonon, por ke ĝi flugu.” | |
| 11 | “Qui úvas vilë,” equë Valanna, “san lauvas yuhtaima inquen.” | | “Se ĝi ne flugos,” komentis Doroteo, “ĝi estos senutila.” |
| 12 | “Naitë,” hanquentë Óþ. | | “Vere,” respondis Oz. |
| “Mal eä enta lé na carë sa vilë, ya ná quanta sa úrin vistanen. | | “Sed ekzistas alia rimedo por flugigi ĝin, nome plenigi ĝin per varmega aero. | |
| Úrin vista lá ta mára ve vissë, pan qui i vista oluva ringa, en i pusulpë andúyuva i erumessë, ar inquë nauvar vanwat.” | | Varmega aero ne estas egale bona kiel gaso, ĉar se la aero malvarmiĝus la balono falus en la dezerton, kaj ni perdiĝus.” | |
| 13 | “Inquë!” holtunë i vendë. | | “Ni!” kriis la knabino. |
| “Ménauval onyë?” | | “Ĉu vi akompanos min?” | |
| 14 | “Þá, aþahanyë,” hanquentë Óþ. | | “Jes, certe,” respondis Oz. |
| “Nanyë lumba návessë sítë cuptamo. | | “Min enuigas esti ĉarlatano. | |
| Qui efuvan sina Túriondello, en liënya ron túvar i lanyë Istyar, ar tá nauvaltë ruxë nin cuptiéla te. | | Se mi elirus ĉi tiun Palacon mia popolo tuj trovus ke mi ne estas Sorĉisto, kaj ili koleriĝus kontraŭ min ĉar mi trompis ilin. | |
| Etta möa nin harë lanwa sinë þambessen quanna ré, ar sa ola sapsarrima. | | Do mi devas resti fermita en ĉi tiujn ĉambrojn tuttage, kaj estas tre tede. | |
| Aryë tyasuvanyë nanë Hyarveästanna olyë ar ná corcanwastassë ata.” | | Mi multe preferus reiri al Kansas kun vi kaj reesti en cirko.” | |
| 15 | “Alaryuvan samë yonávelya,” equë Valanna. | | “Mi ĝuos vian kuneston,” diris Doroteo. |
| 16 | “Hantanyel,” hanquentes. | | “Dankon,” li respondis. |
| “Sí, qui alyauvalyen þerë i samin uo, yestuvalvë móta pusulpenquan.” | | “Nun, se vi helpos min kunkudri la silkon, ni komencu labori pri la balono.” | |
| 17 | San Valanna nampë nelma ar ipsin, ar ta larca ve Óþ cirnë i rimpi samindo iër téra canta, i vendë o·þernë tai poica. | | Do Doroteo prenis kudrilon, kaj tuj kiam Oz tondis striojn de silko ĝustaforme la knabino zorge kunkudris ilin. |
| Minya engë rimpë calina laica samindo, tá rimpë nurno laica so ar tá rimpë laimaril-laica so; pan Óþ sámë írë na carë i pusulpë viríti tyellínen quileo os tu. | ; | Unue estis strio el pala verda silko, sekvis strio el malpala verda kaj post tio strio el smeralda verda; ĉar Oz decidis fari la balonon laŭ diversaj nuancoj de la koloro ĉirkaŭ ili. | |
| Mauranë rí neldë na o·þerë ilyë rimpi, mal yá nánes telina sámeltë alta poco laica samindo olla tali yuquain andeo. | | Tri tagoj necesis por kunkudri ĉiujn striojn, sed kiam ĝi estis finita ili havis grandan sakon el verda silko pli ol ses metrojn longa. | |
| 18 | Tá Óþ antancë mir sassë linya himmo haumë, na carë sa hapaitë vista, apa ya eccannes í pusulpë nánë aupenya. | | Post tio, Oz ŝmiris ĝian internon per tavolo de maldensa gluo, por ke ĝi rezistu aerlikadon, kaj post tio li anoncis ke la balono estas preta. |
| 19 | “Mal mauruvanquë vircolca na colë vet,” eques. | | “Sed ni devos havi korbon en kiu ni veturos,” li diris. |
| Etta leltanes i mahtar ó i laicë appafini na ñetë alta hampe-vircolca, ya tances linë rappainen i pusulpeo talanna. | | Do li ordonis ke la Soldato kun la Verdaj Lipharoj alportu grandan korbon por lavotaj vestaĵoj, kiun li fiksis al la malsupro de la balono per ŝnuregoj. | |
| 20 | Yá sa aqua ferya, Óþ eccannë liëryan i cecennuvas túra otorno Istyar ye marë i fanyassen. | | Kiam ĝi estis tute preta, Oz disanoncigis inter sia popolo ke li vizitos grandan fratan Sorĉiston kiu loĝas en la nuboj. |
| I sinyar larcavë palunë quanna ter i osto ar ilquen tullë cenë i elmendeä ehten. | | La informo disvastiĝis rapide tra la urbo kaj ĉiu venis por rigardi la mirindaĵon. | |
| 21 | Óþ canyanë eccolë i pusulpë opo i Túrion, ar i lië tirner sa añcéþula. | | Oz ordonis ke la balono estu portita antaŭ la Palacon, kaj la popolo rigardadis ĝin tre scivoleme. |
| I Latúcen Ornendur hahyáriénë alta hamna tundo, ar sí carnë úrë sanen, ar Óþ camyanë i pusulpeo talma or i úrë itan i amalauca vista ya óreánë sallo nauvanë atina mí saminda poco. | | La Stana Lignohakisto estis hakinta grandan amason da ligno, kaj nun li bruligis ĝin, kaj Oz tenis la malsupron de la balono super la fajro tiel ke la varmega aero kiu leviĝis de la fajro plenigos la silkan sakon. | |
| Ruavë i pusulpë tiunë esta ar oronyë i vilyanna, mennai teldavë i vircolca hraia appeánë i hún. | | Iom post iom la balono ŝvelis kaj enaeriĝis, ĝis fine la korbo preskaŭ ne plu tuŝis la teron. | |
| 22 | Tá Óþ mennë mir i vircolca ar equë ilyë liën romya ómanen: | | Post tio, Oz eniris la korbon kaj diris al la tuta popolo per laŭta voĉo: |
| 23 | “Sí lelyuvanyë öa na cecenna. | | “Mi nun foriros por viziti. |
| Lan nanyë vanwa, i Corcurco cunyauva eldë. | | Dum mi forestos la Birdotimigilo regos vin. | |
| Canyanyë le þáquetë sen ve carildë nin.” | | Mi ordonas ke vi obeu lin kiel vi obeus min.” | |
| 24 | I pusulpë silumë poldavë túcanë i rappa ya hápanë sa i hunessë, pan i mitya vista nánë amalauca, ar si carnë sa tallë lio vilina lunguméo ep' i ettë vista i lunces polda na orya menelenna. | | La balono jam tiris forte por eskapi de la ŝnurego kiu ligis ĝin al la tero, ĉar la aero en ĝi estis varmega, kaj tio faris ĝin tiom malpli peza ol la aero ekster la balono ke ĝi tiregis klopodante alteniri en la ĉielon. |
| 25 | “Á tulë, Valanna!” holtunë i Istyar. | | “Venu, Doroteo!” kriis la Sorĉisto. |
| “Á ronga, hyaqui i pusulpë viluva öa.” | | “Rapidu por ke la balono ne forflugu sen vi!” | |
| 26 | “Ui ecë nin tuvë Ilwë ainomë,” hanquentë Valanna, ye únë yesta hehta níca röarya. | | “Mi tute ne trovas Toton ie ajn,” respondis Doroteo, kiu ne volis forlasi sian hundon. |
| Ilwë nóriénë mina i þanga na huë titsenna, ar Valanna yallumë túvë se. | | Toto estis kurinta inter la homamason por boji kontraŭ katideton, kaj fine Doroteo trovis lin. | |
| Nampesses ar nornë i pusulpenna. | | Ŝi prenis lin kaj kuris cele la balonon. | |
| 27 | Nánes patelínen amna sassë, ar Óþ rahteánë máryat na alya hye mina i vircolca, yá “poccin!” i rappar hlontaner, ar i pusulpë oronyë i vilyanna pen sé. | | Ŝi estis nur kelkajn paŝojn for de ĝi, kaj Oz etendis siajn manojn por helpi ŝin eniri la korbon, kiam krak! la ŝnuregoj rompiĝis kaj la balono leviĝis en la aeron sen ŝi. |
| 28 | “Á nanwenë!” holtunes. | | “Revenu!” ŝi kriegis. |
| “Inyë mína, yú!” | | “Mi volas kuniri!” | |
| 29 | “Uinyë polë entulë, moinanya,” holtunë Óþ i vircolcallo. | | “Mi ne povas reveni, karulino,” vokis Oz el la korbo. |
| “Namárië!” | | “Adiaŭ!” | |
| 30 | “Namárië!” holtuner ilquen, ar ilyë hendi querneltë ama na yassë i Istyar háranë i vircolcassë, oryaila ilya þenwassë amba ar amba háya menelenna. | | “Adiaŭ!” kriis ĉiu, kaj ĉies okuloj turniĝis supren al kie la Sorĉisto veturas en la korbo, altiĝanta ĉiumomente eĉ pli en la ĉielon. |
| 31 | Ar ta nánë i telda ya teo mo tennoio cato cennë Óþo, i Elmendeä Istyar, anahtai nai ániës Hansiriën varna, ar ná tanomë sí, et sinwalma. | | Kaj de tiam neniu revidis Ozon, la Mirindan Sorĉiston, kvankam eble li ja atingis Omahan sekure kaj tie estas nun, sed tion ni ne scias. |
| Mal i lië renner se méla, ar equë mo hyen: | | Sed la popolo ame memoris lin, kaj oni diris unu al la alia, | |
| 32 | “Óþ nánë illumë málolva. | | “Oz estis ĉiam nia amiko. |
| Yá nánes sinomë, ampananë men sina vanima Laimarilinon, ar sí yá nás vanwa, aláviës lemba i Istima Corcurco na cunya vé.” | | Kiam li estis ĉi tie li konstruis por ni ĉi tiun belan Smeraldan Urbon, kaj nun dum lia foresto li lasis por ni la Saĝan Birdotimigilon por regi nin.” | |
| 33 | Aimanen, ter linë rí apantaneltë nyérë na i vanwë i Elmendeä Istyaro, ar únë ecë tiuta te. | | Tamen, dum multaj tagoj ili lamentis la perdiĝon de la Mirinda Sorĉisto, kaj ne estis konsoleblaj. |