XVIII. Away to the South

【1】 Valanna nínë sáravë pá i vanwë estelyo na lelya mardar Hyarveästanna ata; mal yá sannes pá quanna sa, alaranyes i uiëssë amavilë pusulpessë.

           ;             

► Doroteo ploris amare pro la perdiĝo de ŝia espero reiri al sia hejmo en Kansas; sed kiam ŝi konsideradis la aferon zorge, ŝi ĝojis ne esti suprenirinta en balono.

¶ Ar yú felles naireä roviën Óþo, ar máloryar véla.

          

► Tamen ŝi lamentis la perdon de Oz, kaj ankaŭ lamentis ŝiaj akompanantoj.

【2】 I Latúcen Ornendur tullë senna ar equë:

       

► La Stana Lignohakisto venis al ŝi kaj diris,

【3】 “Naitië nauvan úhantaula quíta loitan ñurnaina pá i nér ye ánë nin maireä hominya.

              

► “Vere mi estus nedankema se mi ne lamentus la viron kiu donis al mi mian belan koron.

¶ Horyan níta nit pan Óþ ná vanwa, au nildavë öapsaruvalyë niënyar, itan úvan ola aumatina.”

                  

► Mi volas iom plori pro la foriro de Oz, se vi bonvolos forviŝi miajn larmojn, por ke mi ne rustu.”

【4】 “Ó almarë,” hanquentes, ar tulyanes parco ú-pusto.

          

► “Volonte,” ŝi respondis, kaj ŝi tuj alportis tukon.

¶ Tá i Latúcen Ornendur nínë ter lúmincili, ar hye cendanë i niër añcimbaila ar öapsarnë tai i parconen.

                   

► La Stana Lignohakisto ploris dum pluraj minutoj, kaj ŝi zorge atentis la larmojn kaj forviŝis ilin per la tuko.

¶ Yá teliénes, hantanesses naþimávë ar tercarávë milihintes insë míreä millo-calparyanen, na alatya útulma.

               

► Kiam li ne plu ploris li forte dankis ŝin kaj oleumis sin zorge per sia juvelkovrita oleujo, por malebligi ruston.

【5】 I Corcurco sí i Laimarilinóno hér, ar anahtai lánes Istyar i lië náner valateä pá se.

                 

► La Birdotimigilo nun estis la reganto de la Smeralda Urbo, kaj kvankam li ne estis Sorĉisto la popolo fieris pri li.

¶ “Pan,” quenteltë, “ui eä enta osto quanna ambaressë ya ná cunina ló sañquanta nér.” Ar, ta lio ve sinteltë, náneltë faren mecima.

                             

► “Ĉar,” ili diris, “en la tuta mondo ne ekzistas alia urbo regata de pajloplenigita viro.” Kaj se ili ne eraris, ili pravis.

【6】 I arinessë apa í pusulpë amavíliénë ó Óþ, i ranyari canta ócomnë i Tarhanwa Þambessë ar lanquenter nattur.

                   

► La matenon post la leviĝo de la balono kun Oz la kvar marŝintoj kuniĝis en la Tronoĉambro kaj diskutis.

¶ I Corcurco handë i alta tarhanwassë ar i hyanar tarner taliénen opo sé.

             

► La Birdotimigilo sidis sur la granda trono kaj la aliaj staris respektoplene antaŭ li.

【7】 “Lalvë tallë almelórë,” equë i sinya hér, “pan elvë öar sina Túrion ar Laimarilinon, ar ecë ven carë aqua írelvar.

                        

► “Nia sorto efektive estis feliĉiga,” diris la nova reganto; “ĉar ĉi tiu Palaco kaj la Smeralda Urbo nun apartenas al ni, kaj ni povas fari kion ajn ni volas.

¶ Yá renin i né þenna lúmë lingeánen andulessë mi cemenduro porisalquenor, ar i sí nanyë i sina vanima Osto hér, nanyë faren fartaina ó martonya.”

                            

► Kiam mi memoras ke antaŭ nelonge mi estis sur stango en maizkampo de kultivisto, kaj ke nun mi estas la reganto de ĉi tiu bela Urbo, mi vere kontentas pri mia sorto.”

【8】 “Yú inyë,” equë i Latúcen Ornendur, “ná mai-fasta pá vinya hominya; ar, naitië, ta nánë i reä nat ya yesteánen quanna ambaressë.”

             ;               

► “Ankaŭ mi,” diris la Stana Lignohakisto, “multe kontentas pri mia nova koro; kaj, efektive, nur tion mi volis en la tuta mondo.”

【9】 “Rá inyë, farta ni i istië i nanyë ta verya ve ilya hravan ye ummanan ocoinië, hya é ambë,” equë i Rauro nustirwa.

                           

► “Rilate al mi, mi kontentas sciante ke mi estas egale kuraĝa kiel ĉiu alia besto dum la tuta historio, kaj eble pli kuraĝa,” diris la Leono modeste.

【10】 “Au Valanna nauva alasseä pá marë Laimarilinonessë,” cacarranë i Corcurco, “nai alaryuvalvë uo.”

                 

► “Se Doroteo nur kontentus loĝante en la Smeralda Urbo,” pludiris la Birdotimigilo, “eble ni ĉiuj kontentus kune.”

【11】 “Mal uinyë yesta marë sinomë,” holtunë Valanna.

         

► “Sed mi ne volas loĝi ĉi tie,” kriis Doroteo.

¶ “Yestan lelya Hyarveästanna, ar marë ó Voriël Peramil ar Martar Peratar.”

             

► “Mi volas iri al Kansas, kaj loĝi kun Onklino Em kaj Onklo Henriko.”

【12】 “Mára, san, mana polë carë?” maquentë i Ornendur.

          

► “Nu, do, kio estas farebla?” demandis la Hakisto.

【13】 I Corcurco þantanë sana, ar sannes tallë ricítë í pirindi ar nelmar yesenter rasë sanaryallo.

                

► La Birdotimigilo decidis pensi, kaj li tiom forte pensis ke la pingloj kaj kudriloj komencis puŝi sin el lia kapo.

¶ Teldavë eques:

  

► Fine li diris:

【14】 “Maro uilyë yalë i Rámaiti Maimuni, ar cesta ten colë lye ar langa i erumë?”

               

► “Kial ne alvoki la Flugantajn Simiojn, kaj peti ilin porti vin trans la dezerton?”

【15】 “Allumë sannen ta!” equë Valanna alasseä.

      

► “Min tute ne trafis tiu ideo!” diris Doroteo ĝoje.

¶ “Sa ná i ilvana nat.

     

► “Jen la solvo!

¶ Menuvan ú-pusto i Laureä Carpen.”

      

► Mi tuj alportos la Oran Ĉapon.”

【16】 Yá tulyanes sa mina i Tarhanwa Þambë, quentes i sairinë quettar, ar rongo i Rámaiti Maimunion hotsë villë hont ter i láta lattin ar tarner ara se.

                             

► Kiam ŝi estis alportinta ĝin en la Tronoĉambron ŝi parolis la magiajn vortojn, kaj baldaŭ la bando de Flugantaj Simioj flugis tra la malferman fenestron kaj stariĝis antaŭ ŝi.

【17】 “Si ná i atteä lú ya acanyaniël me,” equë i Maimun Aran, cuvila pó i nettë.

                   

► “Nun jam la duan fojon vi alvokis nin,” diris la Simireĝo, klinante sin antaŭ la knabino.

¶ “Mana yestalyë?”

 

► “Kion vi deziras?”

【18】 “Yestan vilitalya onyë Hyarveästanna,” equë Valanna.

        

► “Mi deziras ke vi flugportu min al Kansas,” diris Doroteo.

【19】 Mal i Maimun Aran lá·quensë carya.

      

► Sed la Simireĝo kapneis.

【20】 “Ta únat,” eques.

     

► “Tio ne estas farebla,” li diris.

¶ “Elmë nár satta er sina nóreo, ar uir etemenë sio.

           

► “Ni apartenas al nur ĉi tiu lando, kaj ne povas eliri ĝin.

¶ Allumë Rámaitë Maimun anaië Hyarveästassë hinna, ar quistan i allumë nauva, pan intë lár satta tanomë.

                  

► Neniam estis Flugantaj Simioj en Kansas, kaj mi kredas ke neniam estos, ĉar ne taŭgas ke ili estu tie.

¶ Alaryuvalmë na veuya lye aitë lénen melehtelmassë, mal uilmë lerta lahta i erumë.

              

► Ni volonte servos vin laŭ nia povo se iel eble, sed ni ne povas transiri la dezerton.

¶ Namárië.”

  

► Adiaŭ.”

【21】 Ar ó enta cungorda, i Maimun Aran pantanë rámaryat ar villë öa ter i lattin, hilina ló quanna hotserya.

                     

► Kaj denove klininte sin la Simireĝo etendis siajn flugilojn kaj forflugis tra la fenestron, sekvate de sia tuta bando.

【22】 Valanna amna nínë varin.

    

► Doroteo estis preskaŭ ploronta pro sia senesperiĝo.

¶ “Alwarávë acáriën i Laureä Carpeo luhtu meter alla,” eques, “pan i Rámaiti Maimuni uiltë lerta alya ni.”

                     

► “Mi malŝparis la sorĉon de la Ora Ĉapo senefike,” ŝi diris, “ĉar la Flugantaj Simioj ne povas helpi min.”

【23】 “Nás tancavë nainaima!” equë i honda-moica Ornendur.

       

► “Estas tute vere tre domaĝe!” diris la bonkora Hakisto.

【24】 I Corcurco sáneánë ata, ar carya ete·lantë tallë ñortavë i Valanna þoronyë i sa rúvanë.

                

► La Birdotimigilo denove pensadis, kaj lia kapo tiom terure ŝvelis ke Doroteo timis ke ĝi krevos.

【25】 “Álvë yalë mir i mahtar ó i laicë appafini,” eques, “ar cesta tercenya.”

                 

► “Ni alvoku la Soldaton kun la Verdaj Lipharoj,” li diris, “kaj petu ke li konsilu nin.”

【26】 San yallë i mahtar ar tulles mir i Tarhanwa Þambë numbeä, pan lan Óþ coinë, allumë láviénë sen tulë han i fenna.

                        

► Do la Soldato estis alvokita kaj eniris la Tronoĉambron timeme, ĉar dum Oz vivis li neniam ricevis permeson trairi la pordon.

【27】 “Sina nettë,” equë i Corcurco i mahtaren, “merë lahta i erumë.

              

► “Ĉi tiu knabineto,” diris la Birdotimigilo al la Soldato, “volas transiri la dezerton.

¶ Manen polis carë sa?”

   

► Kiel ŝi povos fari tion?”

【28】 “Uinyë ista quetë,” hanquentë i mahtar, “pan alquen alahtië i erumë, laqui nás Óþ insë.”

                    

► “Mi ne scias,” respondis la Soldato; “ĉar neniu iam transiris la dezerton, krom se eble Oz mem faris tion.”

【29】 “Ma ui eä mo yen ecë alya ni?” maquentë Valanna holmo.

           

► “Ĉu ekzistas neniu kiu povas helpi min?” demandis Doroteo fervore.

【30】 “Ai Failissë,” tenges.

     

► “Eble Glinda,” li sugestis.

【31】 “Man ná Failissë?” maquentë i Corcurco.

      

► “Kiu estas Glinda?” demandis la Birdotimigilo.

【32】 “I Curuni Hyarmeno.

   

► “La Sorĉistino de la Sudo.

¶ Nás i anturwa ilyë Curuníron, ar cunya i Quatalinor.

          

► Ŝi estas la plej potenca Sorĉistino, kaj regas la Kvelulojn.

¶ Entë, tarasserya tarë i eruméo pelmassë, san nai istas lé lahtiën so.”

               

► Krome, ŝia kastelo staras apud la dezerto, do eble ŝi scias metodon transiri ĝin.”

【33】 “Failissë ná Manë Curuni, ma naitë?” maquentë i hína.

          

► “Glinda estas bona Sorĉistino, ĉu ne?” demandis la infano.

【34】 “I Quatalinor sanar i nassë manë,” equë i mahtar, “ar nás naþima ilquenen.

                

► “La Kveluloj opinias ke ŝi estas bona,” diris la Soldato, “kaj ŝi estas afabla al ĉiu.

¶ Ahláriën i Failissë ná mimírima nís, ye ista yallë hepë nessima anat i linë löar ter yai ocoiniës.”

                    

► Mi aŭdis ke Glinda estas bela virino, kiu scias resti juna eĉ kvankam ŝi jam vivis multegajn jarojn.”

【35】 “Manen ecë nin menë tarasseryanna?” maquentë Valanna.

       

► “Kiel mi povos atingi ŝian kastelon?” demandis Doroteo.

【36】 “I mallë ná téra hyarmenna,” hanquentes, “mal quetir i nás quanta raxínen ranyarin.

                

► “La vojo al la Sudo estas rekta,” li respondis, “sed oni diras ke ĝi estas plena de danĝeroj por marŝantoj.

¶ Ear vercë hravalli i tavastissen, ar nostalë aië nerion i uir tyasë aianor lahta nórenta.

                

► Sovaĝaj bestoj loĝas en la arbaro, kaj raso de strangaj homoj kiuj ne volas ke fremduloj trairu ilian landon.

¶ Sina tyarwello i Quatalinóron lana ummanan tulë Laimarilinonna.”

         

► Pro tio neniu Kvelulo ĝis nun iam venis al la Smeralda Urbo.”

【37】 I mahtar tá öantë tello ar i Corcurco equë:

         

► La Soldato tiam foriris kaj la Birdotimigilo diris,

【38】 “Nemis, hehtauvaila raxeli, í arya nat ya ecë Valannan carë ná lelelya i Nórenna Hyarmeno ar cesta Failissen alya se.

                      

► “Ŝajnas ke malgraŭ la danĝeroj, plejbone estos ke Doroteo marŝu al la Lando de la Sudo kaj petu ke Glinda helpu ŝin.

¶ Pan, aþahanyë, qui Valanna reþuva sinomë, san allumë nanwenuvas Hyarveästanna.”

              

► Ĉar, kompreneble, se Doroteo restos ĉi tie ŝi neniam reiros al Kansas.”

【39】 “Eë sáneánel ata,” equë i Latúcen Ornendur.

         

► “Evidente vi denove pensis,” komentis la Stana Lignohakisto.

【40】 “Nása,” equë i Corcurco.

      

► “Jes ja,” diris la Birdotimigilo.

【41】 “Menuvanyë ó Valanna,” etequentë i Rauro, “pan felin lustindo ostolyo ar milyeä i tavasti ar i restassë ata.

                     

► “Mi akompanos Doroteon,” deklaris la Leono, “ĉar mi enuas pro via urbo kaj sopiras la arbaron kaj la kamparon.

¶ Naitië nanyë hróva hravan, istal.

      

► Mi efektive estas sovaĝa besto, sciu.

¶ Entë, Valanna mauruvas mo varya se.”

        

► Ankaŭe, Doroteo bezonos protektanton.”

【42】 “Ta ná naitë,” náquentë i Ornendur.

        

► “Vi pravas,” akordis la Hakisto.

¶ “Hyaldanya nai nauva veuyaléo sen; san inyë yú menuva óssë i Nórenna Hyarmeno.”

    ;          

► “Mia hakilo eble povos helpi ŝin; do ankaŭ mi akompanos ŝin al la Lando de la Sudo.

【43】 “Yá yestuvalvë?” maquentë i Corcurco.

     

► “Kiam do ni ekiros?” demandis la Birdotimigilo.

【44】 “Menuvalyë?” maquenteltë, eändenen.

    

► “Ĉu vi kuniros?” ili demandis, surprizite.

【45】 “Tancavë.

 

► “Certe.

¶ Quíta uinë eä Valanna, san allumë cáviévanen sanar.

         

► Sen Doroteo mi ne havus cerbon.

¶ Ortanessen i andulenna i porisalquenoressë ar tulyanessen Laimarilinonna.

        

► Ŝi levis min de la stango en la maizkampo kaj venigis min al la Smeralda Urbo.

¶ Etta almarenya ná quanna rohta issen, ar allumë hehtauvanyes mennai yestuvas nan Hyarveästanna tennoio.”

                

► Do mia bona sorto ŝuldiĝas al ŝi, kaj mi neniam apartiĝos de ŝi antaŭ ol ŝi finfine reiros al Kansas.”

【46】 “Hantanyel,” equë Valanna hantaitë.

      

► “Dankon,” diris Doroteo, kortuŝite.

¶ “Ilyë eldë lai failë nin.

     

► “Vi ĉiuj estas vere afablegaj al mi.

¶ Mal nai tyasuvan yesta éya cárima.”

       

► Sed mi deziras komenci kiel eble plej baldaŭ.”

【47】 “Menuvalvë enar amauressë,” hanquentë i Corcurco.

        

► “Ni ekiros morgaŭ matene,” respondis la Birdotimigilo.

¶ “Etta sí álvë ilyë ferya inwë, pan sa nauva anda mentië.”

             

► “Do nun ni ĉiuj pretigu nin, ĉar la marŝado estos longa.”