Text index

XX. The Dainty China Country

View/hide translation...

Click the tengwar text to view/hide the romanized text. Click the romanized text to view the translation. Click the translation to hide it again. Refresh page to reset everything.

Also available as a 🖵wide screen version.

Alternative versions: English.

【1】 Lan i Ornendur finyeánë rantala töanen ya túves i tauressë, Valanna cainunë ar lornë, pan nánes lumba ló i anda patië.

                       

► Dum la Hakisto faris eskalon el ligno kiun li trovis en la arbaro, Doroteo kuŝiĝis kaj dormis, ĉar ŝi estis laca pro la longa marŝado.

I Rauro yú loncë insë na lorë ar Ilwë cainë ara se.

            

► La Leono ankaŭ kunrulis sin por dormi kaj Toto kuŝiĝis apud li.

【2】 I Corcurco cendanë i Ornendur lan mótanes, ar equë hyen:

           

► La Birdotimigilo rigardis la Hakiston labori, kaj diris al li:

【3】 “Uinyë polë sana maro sina ramba ná sissë, yola ó mana orma nás carina.”

                

► “Mi ne povas kompreni kial tiu muro estas ĉi tie, nek el kio ĝi konsistas.”

【4】 “Á sérë sanaritya ar vátyë cimba pá i ramba,” hanquentë i Ornendur.

              

► “Ripozigu vian cerbon kaj ne ĝenu ĝin pri la muro,” respondis la Hakisto;

“Yá rétiévalvë olla sa, istuvalvë mana eä i ollë permessë.”

            

► “grimpinte ĝin ni scios kio estas aliflanke.”

【5】 Apa lúmë i rantala nánë telina.

      

► Post iom da tempo la eskalo estis finita.

Nemnes auqua, mal i Latúcen Ornendur nánë tanca i sa nánë turca ar veuyúvanë mínastanta.

                

► Ĝi aspektis mallerte farita, sed la Stana Lignohakisto estis certa ke ĝi estas fortika kaj bone taŭgos.

I Corcurco cuitanë Valanna ar i Rauro ar Ilwë, ar quentë ten í rantala nánë férima.

                 

► La Birdotimigilo vekis Doroteon kaj la Leonon kaj Toton, kaj diris al ili ke la eskalo estas preta.

I Corcurco rentë cas i rantala minyavë, mal nánes tallë úmaitë i maunë Valannan hilya areä ca se ar nuhta se lanta callo.

                        

► La Birdotimigilo la unua grimpis la eskalon, sed li estis tiom mallerta ke Doroteo devis tuj sekvi lin por neebligi ke li falos.

Yá ortanes carya olla i rambo inga i Corcurco quentë, “A, ela!”

             

► Kiam li metis sian kapon trans la supron de la muro la Birdotimigilo diris, “Nekredeble!”

【6】 “Á men' ener,” holtunë Valanna.

       

► “Plu grimpu,” kriis Doroteo.

【7】 Etta i Corcurco rentë ama ener ar harunë i rambo ingassë, ar Valanna ortanë carya tandë ar holtunë, “A, ela!” yallë i Corcurco cáriénë.

                           

► Do la Birdotimigilo grimpis pli kaj sidiĝis sur la supron de la muro, kaj Doroteo puŝis sian kapon trans la muron kaj kriis, “Nekredeble!”

【8】 Tá Ilwë tullë amba, ar ú-pusto yesentë hu, mal Valanna tyarnë se quilda.

               

► Toto sekvis, kaj tuj komencis boji, sed Doroteo silentigis lin.

【9】 I Rauro rentë i rantala ró, ar i Latúcen Ornendur tullë telda; mal yúyu holtunettë, “A, ela!” éya tirneltë olla i ramba.

            ;             

► Post li la Leono grimpis la eskalon, kaj la Stana Lignohakisto estis la lasta; sed ambaŭ kriis, “Nekredeble!” tuj kiam ili rigardis trans la muron.

Yá ilyë háraneltë rímanen i rambo ingassë, tirneltë tal ar cenneltë aia ehten.

              

► Kiam ili ĉiuj sidis en vico sur la supro de la muro ili malsuprenrigardis kaj vidis ion tre strangan.

【10】 Pó te engë restasseo velca yón ya sámë hún ta runda ar silila ar fána ve alta paldo tál.

                   

► Antaŭ ili estis grande etendiĝanta lando kies planko estis glata kaj brilanta kaj blanka kiel la malsupro de granda telero.

Ríþimandë rimbi enger linë mardi quavë silcemna ar embainë i añcoivenquë quilelínen.

            

► Dise staris multaj domoj tute el porcelano kaj brilkoloraj.

Sinë mardi náner faren nícë, i aralta taio anyaila rië ta orwa ve Valannava quilitsë.

                

► Tiuj domoj estis tre malgrandaj, la plej granda atingis nur la altecon de la talio de Doroteo.

Enger aryë netyë nícë tumpoli, ó silcemnë hahtali os tai; ar linë yaxeli ar mámali ar roccor ar polcali ar porocéli, illi silcemnë, os·táraner combelissen.

          ;                  

► Ankaŭ vidiĝis belaj malgrandaj brutodomoj, kiujn ĉirkaŭis porcelanaj bariloj; kaj multaj bovinoj kaj ŝafoj kaj ĉevaloj kaj porkoj kaj gekokoj, ĉiuj konsistantaj el porcelano, staris en grupoj.

【11】 Mal ilquo i amaia náner i lië i marner sina aia nóressë.

            

► Sed plej strangaj estis la homoj loĝantaj en tiu kurioza lando.

Enger ilinwendeli ar emerwendeli, ó calimávë quilië rotsencar ar laurië tixi rínavë hlappontassen; ar aranelli ó ammairië vaimar, telpinë ar laurië ar luicarni; ar emerroli colilë ciucahampi ó néca-carnë ar maldë ar luini tarmenyë rimpi, ar laurië tangwar hyapatintassen; ar cunduli ó mírië arcasti carintassë, colilë heletsi ar pastalannë þennë vaimar; ar laltaulë autyar mi laupi ó solmeserési, ó cornë carni tixi carannaltatsë ar hallë, tildië carpi.

             ;           ;                 ;             ;                   

► Troviĝis melkistinoj kaj ŝafistinoj, kun brilkoloraj korsaĵoj kaj oraj cirkletoj tute kovrantaj la robojn; kaj princinoj kun plej belaj roboj el arĝento kaj oro kaj purpuro; kaj ŝafistoj vestitaj per ĝisgenuaj kulotoj kiujn ornamis vertikalaj ruĝetaj kaj flavaj kaj bluaj strioj, kaj oraj bukoj sur la ŝuoj; kaj princoj kun juvelkovritaj kronoj sur la kapoj, kaj ili surportis ermenajn robojn kaj satenajn manteletojn; kaj komikaj klaŭnoj kun krisphavaj roboj, kaj rondaj ruĝaj makuloj sur la vangoj kaj altaj, pintaj ĉapoj.

Ar, ilquo i amaia, sinë lië náner quavë silcemnë, éta hampeltassen, ar náner tallë nícë í teo anhalla lánë halla han Valannava occa.

                           

► Kaj plej strange, la homoj ĉiuj konsistis el porcelano, eĉ iliaj vestoj, kaj ili estis tiel malgrandaj ke la plej alta el ili ne estis pli alta ol genuo de Doroteo.

【12】 Alquen éta tirnë i ranyari minya, hequa níca luicarnë silcemna röa min ó acca-alta cas, ye tullë i rambanna ar hungë ten nípa ómanen, ar cato nornë öa ata.

                                

► Unue neniu eĉ rigardis la alvenintojn, escepte de unu malgranda purpura porcelana hundo kun tre granda kapo, kiu iris al la muro kaj bojis je ili per voĉeto, kaj tuj poste forkuris.

【13】 “Manen andúyuvalvë?” maquentë Valanna.

    

► “Kiel ni malsupreniros?” demandis Doroteo.

【14】 Túveltë í rantala tallë lungo i úneltë polë lucë sa ama, etta i Corcurco lanantë callo i ramballo ar i hyanar camper tal to se itan i sarda hún uiúvanë malë talintar.

                                 

► Ili trovis la eskalon tro peza tiel ke ili ne povis suprentiri ĝin, do la Birdotimigilo faligis sin de la muro kaj la aliaj saltis sur lin por ke la malmola planko ne damaĝu iliajn piedojn.

Aþahanyë rícaneltë ui andorya caryassë ar cavë i pirindi talintassen.

          

► Kompreneble ili zorgis ne fali sur lian kapon por ke la pingloj ne penetru iliajn piedojn.

Yá illi náner varna hunessë, nampeltë i Corcurco, yeva hröa nánë mai-lárina, ar maxataneltë þarderya téra cantanna ata.

                     

► Kiam ĉiu jam malsupreniĝis sekure ili levis la Birdotimigilon, kies korpo nun estis tre plata, kaj per frapetoj reĝustigis lian pajlon.

【15】 “Möa vén lahta sina aia nómë na menë i etwa rénanna,” equë Valanna, “pan é nauva alasaila ven lelya ainomenna hequa téra hyarmenna.”

                           

► “Ni devos transiri ĉi tiun strangan lokon por atingi la alian flankon,” diris Doroteo; “ĉar estus malsaĝe iri alidirekte ol rekte Suden.”

【16】 Yesenter pata ter i nórë i silcemnë liéo, ar i minya nat yanna tulleltë nánë silcemna ilinwen ye túcanë ilin silcemna yaxello.

                       

► Ili komencis marŝi tra la lando de la porcelana popolo, kaj jam tuj ili proksimiĝis al porcelana melkistino melkanta porcelanan bovinon.

Lan analelenyeltë, i yaxë alahorina lahtë caimenna i hanwa, i calpa, ar éta i ilinwen insë, ar illi lananter i silcemna hunessë ó alta patacan.

                             

► Dum ili proksimiĝis, la bovino subite piedfrapis kaj renversis la tabureton, la sitelon, kaj eĉ la melkistinon mem, kiuj ĉiuj falis sur la porcelanan teron tre brue.

【17】 Aitanë Valanna cenë í yaxë ráciénë telcurya au, ar í calpa látanë pityë nihtalínen, an i almelóra ilinwen sámë unquincë hyarma ólemeryassë.

                        

► Doroteon ŝokis vidi ke kruro de la bovino estis derompita, kaj ke la sitelo kuŝis multe dispecigita, kaj la maldekstra kubuto de la kompatinda melkistino estis noĉita.

【18】 “Ela!” holtunë i ilinwen ruxa.

     

► “Jen!” kriis la melkistino kolere.

“Á cenë mana acáriëldë! Yaxenya arácië telcurya, ar möa nin tulya se i apterië tammenna ar iquirya himyaitaryas himmanen ata.

                     

► “Vidu kion vi faris! La kruro de mia bovino estas rompita, kaj mi devos konduki ŝin al la riparisto por surgluigi ĝin.

Mana þelildë tuliénen sir ar þostiénen yaxenya?”

      

► Pro kio vi venis ĉi tien kaj timigis mian bovinon?”

【19】 “Lai apanainan,” hanquentë Valanna.

      

► “Mi multe bedaŭras,” respondis Doroteo,

“Iquiryan apsenitalya me.”

    

► “bonvolu pardoni nin.”

【20】 Mal i netya ilinwen nánë ruxa han anta hanquenta.

         

► Sed la bela melkistineto estis multe tro ĉagrenita por respondi.

Nampes i telco ruxa-pengaila ar tulyanë yaxerya öa, i almelóra laman hraipataila telquínen neldë.

               

► Ŝi prenis la kruron paŭte kaj forkondukis sian bovinon, la kompatinda besto lamis sur siaj tri kruroj.

Lan öantesset i ilinwen hantë linë naityaiti tihti lanna aldamorya i úmaiti aianonnar, camyaila hyanina ólemerya areä ara permerya.

                    

► Forirante la melkistino riproĉege transrigardis sian ŝultron al la mallertaj fremduloj, premante sian noĉitan kubuton al sia flanko.

【21】 Valanna nánë faren naica sina útulman.

      

► Doroteo multe malĝojis pro tiu akcidento.

【22】 “Möa ven ná lai cimbailë sinomë,” equë i hondolauca Ornendur, “hyaqui nai harnuvalvë sinë netyë nícë lië tallë i allumë ecuva ten venya.”

                           

► “Ni devos esti zorgoplenaj,” diris la bonkora Hakisto, “por ke ni ne damaĝu tiom ĉi tiujn belajn hometojn ke ili neniam reĝustiĝos.”

【23】 Nit enera Valanna omennë vinya Aranel colila mimírima ohampë, ye nuhtanë insë yá cennes i aianor ar yesentë norë öa.

                     

► Iom poste Doroteo renkontis vere belege vestitan junan princinon, kiu ekhaltis tuj kiam ŝi vidis la fremdulojn kaj komencis forkuri.

【24】 Valanna mernë amba cenë i Aranel, etta nornes ca senna.

           

► Doroteo volis pli detale vidi la princinon, do ŝi kure sekvis ŝin;

Mal i silcemna vendë holtunë:

     

► sed la porcelana knabino kriis,

【25】 “Vályë roita ni! Vályë roita ni!”

     

► “Ne ĉasu min! Ne ĉasu min!”

【26】 Sámes tallë þosseä níca óma i Valanna haunë ar equë, “Maro ú?”

            

► Ŝia voĉeto estis tiom timoplena ke Doroteo ekhaltis kaj diris, “Sed kial?”

【27】 “Pan,” hanquentë i Aranel, yú hautaila, varna hairië au, “qui norinyë, nai lantuvan ar hatuvan imni.”

                       

► “Ĉar,” respondis la princino, ankaŭ haltinte, el sendanĝera malproksimo, “se mi kuros mi eble falos kaj rompiĝos.”

【28】 “Mal ui ecë apterya lye?” maquentë i vendë.

        

► “Sed ĉu ne eblus ripari vin?” diris la knabino.

【29】 “A, náto; mal mo ná allumë tallë maireä apa apterië, istal,” hanquentë i Aranel.

  ;                

► “Ho, jes; sed oni neniam estas egale bela post ripariĝo, komprenu,”

【30】 “Quistan san,” equë Valanna.

      

► “Verŝajne ne,” diris Doroteo.

【31】 “Sí eä Heru Yairo, autyalmaron min,” cacarranë i silcemna heri, “ye illumë ríca tarë caryassë.

                   

► “Pripensu S-ron Ŝerciston, unu el niaj klaŭnoj,” pludiris la porcelanulino. “Li ĉiam klopodas stari surkape.

Aráciës insë tallë lillumë i nás apterina nómessen tuxa, ar ui nemë quanno maireä.

               

► Li tiom ofte rompis sin ke cent partoj de li estas riparitaj, kaj li tute ne plu estas bela.

Sira tulis sí, san ecë lyen imlë cenë.”

          

► Jen, li venas jam nun, vidu mem.”

【32】 Eë, alastaula níca autya tullë pataila tenna, ar Valanna pollë cenë i anat netyë hamperyar ó carnë ar malda ar laica nánes aqua tupina hattiénen quaquenomë ar apantailë mindavë i mo táciénë se linë nómessen.

                                     

► Efektive, gaja malgranda klaŭno nun venis marŝante direkte al ili, kaj Doroteo povis vidi ke malgraŭ liaj belaj vestoj el ruĝo kaj flavo kaj verdo lin tute kovris fendetoj ĉiudirekten irantaj kiuj klare montris ke li estis multparte riparita.

【33】 I Autya sestanë máryat mina pocolleryat, hwesentë ara carannaryat ar cúvë carya etten sempalengaitë, an eques:

                  

► La Klaŭno metis siajn manojn en siajn poŝojn, kaj ŝveliginte siajn vangojn kaj kapoklinetinte al ili senrespekte li diris:

【34】 “Vanya herinya,

  

► “Mia kara dam',

【35】 Tall' eteminya,

  

► Pro kio jam

【36】 Man' elyë tíra i Yairo

    

► Okulo tre rigida?

【37】 Antalya poica,

  

► Kvazaŭ estas vi

【38】 Istir ammoica,

  

► Nenio pli

【39】 Mal missë cumn' ar lairo!”

    

► Ol fajrŝovil' ridiga!”

【40】 “Á quilda, tar!” equë i Aranel.

       

► “Silentu, sinjoro!” diris la Princino;

“Ma uilyë polë cenë i sinar nár aianor, ar möa naþë te mirtaila?”

             

► “jen fremduloj respektendaj!”

【41】 “Mai, ta ná aitalë, ninya maitalë,” etequentë i Autya, ar ú-pusto tarnes caryassë.

                  

► “Mi venis ek', do jen respekt'” deklaris la Klaŭno, kaj tuj li surkapen stariĝis.

【42】 “Áva lasta Heru Yairon,” equë i Aranel Valannan.

          

► “Ne ĝenu vin S-ro Ŝercisto,” diris la Princino al Doroteo;

“Sen tallë mi carya hattiër entë i harya catt' iër pentë.”

            

► “lia kapo estas multe fendita, kaj tio malsaĝigas lin.”

【43】 “A, uis tarasta nin nit,” equë Valanna.

          

► “Li tute ne ĝenas min,” diris Doroteo.

“Mal nalyë tallë mirya,” cacarranes, “i nanyë tanca i nai ecuva nin melë lye valdavë.

                  

► “Sed vi estas belega,” ŝi pludiris, “certe mi amegus vin.

Nai lauvalyë nan·colitanyal Hyarveästanna, ar sestaitanyal ruimen-palustassë Voriël Peramílo?

         

► Ĉu vi permesos ke mi reportu vin al Kansas, kaj metu vin sur la kamenbreton de Onklino Em?

Polin colë lye vircolcanyassë.”

     

► Mi povus porti vin en mia korbo.”

【44】 “Ta caruva ni amangayanda,” hanquentë i silcemna Aranel.

          

► “Tio tre malfeliĉigus min,” respondis la porcelana Princino.

“Cenil, sinomë nórelmassë coitalmë alasseávë, ar polilmë quetë ar levë rimbi ve yestalmë.

               

► “Sciu ke ĉi tie en nia lando ni loĝas kontente, kaj ni povas paroli kaj ĉirkaŭmoviĝi laŭplaĉe.

Mal quië haita veo mo öa, limiryar ú-pusto olar taryë, ar rië polilmë tarë téra ar nemë mairië.

                    

► Sed kiam iu el ni estas forprenita niaj artikoj tuj rigidiĝas, kaj ni nur staras rekte kaj belaspektas.

Aþahanyë ta ná ilqua ya maura men carë yá marilmë to ruimen-palustar ar hauri ar lauleþambion paluhtalissen, mal epë ta coiviëlmar nár lio anfastimë sinomë véra nórelmassë.”

                             

► Kompreneble oni ne volas ion alian kiam ni estas sur kamenbretoj kaj ŝrankoj kaj salontabloj, sed niaj vivoj estas multe pli agrablaj ĉi tie en nia propra lando.”

【45】 “Úvanyë carë lye angayanda airo!” holtunë Valanna.

       

► “Mi neniel volus malfeliĉigi vin!” krietis Doroteo.

“Etta nán quetuvan namárië.”

     

► “Do mi nur diros adiaŭ.”

【46】 “Namárië,” hanquentë i Aranel.

      

► “Adiaŭ” respondis la princino.

【47】 Pataneltë añcimbaila ter i silcemna nórë.

      

► Ili zorgoplene marŝis tra la porcelana lando.

I nícë lamni ar ilyë lië hótuller meneltallo, þoryailë í aianor racúvaner te, ar apa harivë lúmë i ranyari ananyer i nóreo etwa pelma ar tuller enta silcemna rambanna.

                               

► La bestetoj kaj homoj forkuris por eviti ilin, timante ke la fremduloj rompos ilin, kaj post proksimume horo la marŝantoj atingis la alian flankon de la lando kaj la porcelanan muron.

【48】 Sa lánë ta orwa ve i minya, aimanen, ar tariénen to i Rauro catta, ilyë pollentë retë i inganna.

                      

► Ĝi estis malpli alta ol la unua, tamen, kaj starante sur la dorso de la Leono ili ĉiuj sukcesis grimpadi al la supro.

Tá i Rauro hostanë telcuryar nu insë ar campë i rambanna; mal vin yá campes, perestanes silcemna corda pimperyanen ar láranë sa aqua mi nihtannar.

          ;                

► Post tio la Leono kuntiris siajn krurojn kaj saltis sur la muron; sed ĝuste kiam li saltis li renversis porcelanan preĝejon per sia vosto kaj plene disfrakasis ĝin.

【49】 “Ta nánë nainaima,” equë Valanna, “mal naitië savin i almë engë ven i únelvë carë sinë nícë liën amba harnalë han racë yaxeo telco ar corda.

                             

► “Domaĝe,” diris Doroteo, “sed mi vere kredas ke nur tre bonŝance ni ne pli damaĝis tiujn hometojn ol per rompo de kruro de bovino kaj de preĝejo.

Ilyë naltë tallë rácular!”

   

► Ili estas tiom rompeblaj!”

【50】 “Naltë, é,” equë i Corcurco, “ar nanyë hantaitë i nanyë þardeo ar lanyë aþa·harna.

                  

► “Tiel ja estas,” diris la Birdotimigilo, “kaj mi dankemas ĉar mi konsistas el pajlo kaj ne estas facile rompata.

Ear nati ambaressë feldë epë ná Corcurco.”

        

► Oni povas sperti multon pli malbonan en la mondo ol esti Birdotimigilo.”

Extra

The little rhyme by Mr. Joker on lines 34-39 is not a literal translation, but a mocking rhyme in Quenya that tries to capture the same intent. The back-translation would be:
My fair lady, / so prominent, / Why are you staring at the Joker?
Your face [is] so proper, / [your] countenance gentle, / but [your] inside void and [that] of a shady one!

⇦ Prior / Up / Next ⇨


—generated by quettali version 0.30.42