VII. The Journey to the Great Oz

【1】 Maunë ten carë estolië tana lómessë nu alta alda i tauressë, pan únë eä mardi areä.

                 

► Ili devis kampadi sub granda arbo en la arbaro, tiunokte, ĉar ne estis domoj proksime.

¶ I alda sornë mára, tiuca telmë na varya te anat rossë, ar i Latúcen Ornendur hahyandë alta hamna tundo hyaldaryanen ar Valanna carastanë maira úrë ya laucatanë se ar pítanë feliërya eresseä.

                                  

► La arbo estis bona, dika kovrilo protektanta ilin kontraŭ la roso. La Stana Lignohakisto hakis grandan aron da lignaĵoj per sia hakilo kaj Doroteo pretigis belegan varmigan fajron kiu helpis ŝin esti malpli solsenta.

¶ Issë ar Ilwë manter i massatto telda nihta, ar sí únes ista mana carúvanettë meter arinwat.

                 

► Ŝi kaj Toto jam manĝis la lastajn panerojn, kaj nun ŝi ne sciis kion ili manĝos en la mateno.

【2】 “Qui yestalyë,” equë i Rauro, “Menuvan i taurenna ar qualtauvan celvë lyen.

               

► “Se vi volas,” diris la Leono, “mi eniros la arbaron kaj mortigos cervon por vi.

¶ Ecë lyen maxa sa i úrenen, pan tyavastastar nár tallë aië i maxaina matta ná arya esten, ar tá samuval maira arinwat.”

                         

► Vi povos rosti ĝin per la fajro, ĉar via gusto estas tiom stranga ke vi preferas kuiritaĵojn, kaj tiel vi havos bonan matenmanĝon.”

【3】 “Vályë! Mecin i vályë,” inquë i Latúcen Ornendur.

          

► “Ne! Bonvolu, ne!” pledis la Stana Lignohakisto.

¶ “Tancavë nítuvan qui qualtauval almelóra celvë, ar tá ancanya oluvan aumatina ata.”

              

► “Mi nepre plorus se vi mortigus povran cervon, kaj miaj makzeloj denove rustiĝus.”

【4】 Mal i Rauro öantë mina i taurë ar túvë véra ahtumat, ar alquen ummanan sintë ya nánë, pan únes pententa sa.

                       

► Sed la Leono foriris en la arbaron kaj trovis propran manĝon, kaj neniu poste sciis kion li manĝis, ĉar li ne menciis tion.

¶ Ar i Corcurco túvë alda quanta peccoin ar quantanë Valanno vircolca tainen, itan lauvanes maita ter anda lúmë.

                   

► Kaj la Birdotimigilo trovis arbon plenan de nuksoj kaj plenigis la korbon de Doroteo per ili, tiel ke ŝi dum longa tempo ne malsatos.

¶ Sannes i si nánë lai nilda ar sánula i Corcurquo, mal holmo landes pá i auqua lé yallë i almelóra veo nampë i peccor.

                         

► Ŝi opiniis tion tre afabla kaj amema ago de la Birdotimigilo, sed ŝi multe ridis pro la mallerta maniero per kiu la povrulo prenis la nuksojn.

¶ Sañquantu máryat náner tallë auquat ar i peccor náner tallë pityë i láves lanta amna ta linë ve sestanes i vircolcassë.

                     

► Liaj vatitaj manoj estis tiom mallertaj, kaj la nuksoj tiom malgrandaj, ke li faligis preskaŭ tiom kiom li metis en la korbon.

¶ Mal i Corcurco únë munë yallë anda mauranes na quanta i vircolca, pan sa poltanë se hepë haira i úrello, pan þoronyes i tinwë pollë menë þarderyanna ar urta se quanna.

                                 

► Sed ne gravis al la Birdotimigilo kiom da tempo li bezonos por plenigi la korbon, ĉar tio tenis lin malproksime de la fajro, ĉar li timis ke fajrero trafus lian pajlon kaj konsumus lin.

¶ Etta hempes mára hairië au i fallon, ar rië tullë areä na tupë Valanna parcë lasselínen yá cainunes na lorë.

                     

► Do li restis tre for de la flamoj, kaj proksimiĝis nur por kovri Doroteon per sekaj folioj kiam ŝi kuŝiĝis por dormi.

¶ Sinar camyanë se lai vaitaina ar lauca, ar lornë máleä tenna amaurë.

             

► Ili komfortigis kaj varmigis ŝin kaj ŝi dormis profunde ĝis la mateno.

【5】 Yá engë aurë, i vendë sóvë antarya níca mirmila nellessë, ar ron cato ilyë yesenteltë Laimarilinonna.

                  

► Kiam mateniĝis, la knabino lavis sian vizaĝon en malgranda ondetanta rivereto kaj baldaŭ post tiam ili ĉiuj rekomencis marŝi al la Smeralda Urbo.

【6】 Si nauvanë caraitë ré i ranyarin.

      

► La tago montriĝis eventoplena por la marŝantoj.

¶ Pátiéneltë hraië ter lúmë, yá cenneltë pó intë velca celma ya lahantë i mallë ar ciltanë i taurë ta háya ve polleltë cenë yúyu permenta.

                          

► Ili apenaŭ marŝis unu horon antaŭ ol vidi grandan abismon kiu transiras la vojon kaj dividas la arbaron ĝis preter ilia vidpovo, ambaŭflanke.

¶ Sa nánë lai palda celma, ar yá hlinceltë tenna i cimba ar cenneltë mina sa, encë ten cenë i sa yú amnúra, ar i enger linë altë, hornë carcali taltë.

                                  

► Ĝi estis tre larĝa abismo, kaj kiam ili iris al la rando kaj enrigardis ili povis vidi ke ĝi ankaŭ estas tre profunda, kaj ke estas multaj grandaj, pintaj rokoj en la fundo.

¶ I pendi náner tallë pendë i teo lana pollë retë tal, ar ter þenwa nemnë i mentiëlta é téliénë.

                    

► La flankoj estis tiom krutaj ke neniu el ili povus malsuprengrimpi, kaj dum momento ŝajnis ke la marŝado devos ĉesi.

【7】 “Mana caruvalvë?” maquentë Valanna estelenca.

     

► “Kion ni faru?” demandis Doroteo senespere.

【8】 “Uinyë samë amnéca intya,” equë i Latúcen Ornendur, ar i Rauro quanþë fassa rappindya ar nemnë sánula.

                    

► “Mi tute ne scias,” diris la Stana Lignohakisto; kaj la Leono skuis sian densan hararon kaj rigardis penseme.

【9】 Mal i Corcurco equë, “Uilvë polë vilë, ta tanca.

           

► Sed la Birdotimigilo diris: “Ni ne povas flugi, tio estas certa;

¶ Yola polilvë núya retiénen mina sina velca celma.

        

► kaj ni ne povas malsuprengrimpi en tiun profundan abismon.

¶ Etta, qui uilvë capë olla sa, möa ven hauta yassë nalvë.”

              

► Sekve, se ni ne povos transsalti, ni devos halti ĉi tie.”

【10】 “Savin i nai polin capë olla sa,” equë i Úverya Rauro, lestiéla i hairië sanaryanen añcimbaila.

                   

► “Mi kredas povi transsalti,” diris la Malkuraĝa Leono, zorge mezurinte la distancon per sia menso.

【11】 “San almarë elven,” hanquentë i Corcurco, “pan polil colë ilyë elvë tanna cattaryassë, min ilya lussë.”

                     

► “Do estas solvite,” respondis la Birdotimigilo, “ĉar vi povos transporti nin unuope sur via dorso.”

【12】 “Mai, ricuvan sa,” equë i Rauro.

         

► “Nu, mi provos,” diris la Leono.

¶ “Man menuva minya?”

  

► “Kiun la unua?”

【13】 “Inyë menuva,” etequentë i Corcurco, “pan, qui túval i uilyë polë capë ar langa i undumë, san Valanna qualuva, hya i Latúcen Ornendur cauva urrë unuxi nún i ondossen.

                                   

► “Mi,” deklaris la Birdotimigilo; “ĉar se vi trovus ke vi ne povas transsalti la breĉon, Doroteo mortus, aŭ la Lignohakisto estus forte kavigita de la rokoj.

¶ Mal qui nanyë cattalya san úva lai valda, pan i lanta úva nahta ni aiandë.”

                 

► Sed se mi estos sur via dorso ne multe gravos ĉar la falo tute ne damaĝos min.”

【14】 “Langë þoryanyë lanta,” equë i Úverya Rauro, “mal alla ya cárima qui eä, hequa nevë sa.

                    

► “Mi mem timegas falon,” diris la Malkuraĝa Leono, “sed mi supozas ke necesas provi.

¶ Etta á retë cattanyanna ar ricuvalvë i nevië.”

         

► Do suriru mian dorson kaj ni provos.”

【15】 I Corcurco harunë i Rauro cattassë, ar i alta hravan patanë na i yáweo hríma ar núnë tal.

                   

► La Birdotimigilo sidiĝis sur la dorson de la Leono, kaj la granda besto marŝis al la rando de la breĉo kaj kaŭriĝis.

【16】 “Maro uilyë norë ar capë?” maquentë i Corcurco.

        

► “Kial vi ne kuras por salti?” demandis la Birdotimigilo.

【17】 “Pan ta lá tallë yallë elmë rauri carir sinë nati,” hanquentes.

             

► “Ĉar ni, la Leonoj, ne saltas tiel,” li respondis.

¶ Tá carnes velca capanda, quihtanes insë ter i vilya ar tullë tal varna i ollë permessë.

                 

► Kaj saltegante, li pafiĝis tra la aero kaj surteriĝis sendanĝere sur la alian flankon.

¶ Ilyë am·alaranyeltë ceniën yallë aþcarë carnesses, ar ap' i Corcurco nuiénë cattaryallo i Rauro campë lanna i celma ata.

                    

► Ĉiujn multe ĝojigis vidi kiel facile li faris tion, kaj kiam la Birdotimigilo estis degrimpinta de lia dorso, la Leono resaltis trans la abismon.

【18】 Valanna sannë i menuva ró; etta nampë Ilwë rancuryanta ar rentë casta i Rauro cattanna, napila tungavë rappindya mánen min.

    ;                 

► Doroteo decidis esti la dua; do ŝi tenis Toton en siaj brakoj kaj grimpis sur la dorson de la Leono, forte tenante lian kolhararon per unu mano.

¶ I neuna þenwassë nemnë vequi villes ter i vilya; ar tá, nó sámes lúmë na sana pá sa, nánes varna i etwa permessë.

        ;                 

► La sekvan momenton estis kvazaŭ ŝi flugas tra la aero; kaj post tio, antaŭ ol ŝi havis sufiĉan tempon por pripensi, ŝi estis sekura sur la alia flanko.

¶ I Rauro nannë neldeä lú ar tulyanë i Latúcen Ornendur, ar tá ilyë haruneltë ter þenwali na anta i hravanen ecesta na sérë, pan i velca capiëryar acáriër nefiërya loica, ar fáves ve höa röa ye onórië ar·anda.

                                         

► La Leono reiris trian fojon kaj transportis la Stanan Lignohakiston, kaj post tio ili sidiĝis dum kelkaj momentoj por ke la besto povu ripozi, ĉar liaj grandaj saltoj malfaciligis lian spiradon, kaj li anhelis kiel granda hundo tro longe kurinta.

【19】 Túveltë í taurë nánë amnelca sina permessë, ar nemnes lómeä ar lumba.

             

► Ili trovis la arbaron tre densa ĉiflanke, kaj ĝi aspektis senluma kaj morna.

¶ Apa i Rauro sériénë, yesenteltë arë i mallë maldë tesarion, quildavë intyailë, ilya véra sanaryassë, quima ummanan tulúvaneltë i tavasto teldenna ar anyúvaneltë i calina aurë ata.

                               

► Kiam la Leono estis ripozinta ili rekomencis marŝi laŭ la vojo el flavaj brikoj, silente demandante al si, ĉiu en sia propra menso, ĉu iam ili atingos la finon de la arbaro kaj reatingos la brilantan sunlumon.

¶ Napanila alaþiëntanna, rongo hlasseltë aië hlonéli i taureo núriëllon, ar i Rauro hlussanë ten i sina satta i nóreo ná yassë i Calindaci marnë.

                          

► Aldone al ilia malkomforto ili baldaŭ aŭdis strangajn bruojn el la profundo de la arbaro, kaj la Leono flustris al ili ke en ĉi tiu parto de la lando la Kolizuloj loĝas.

【20】 “Mana i Calindaci?” maquentë i vendë.

      

► “Kio estas la Kolizuloj?” demandis la knabino.

【21】 “Naltë ulundë hravani ó pulcor ve morcor ar cari ve rimpirávi,” hanquentë i Rauro, “ar ó nappar tallë andë ar maicë i polintë ripta ni permenta ta aþcarë ve polin qualta Ilwë.

                                   

► “Ili estas monstraj bestoj kun korpoj kiaj de leonoj kaj kapoj kiaj de tigroj,” respondis la Leono; “kaj kun ungoj tiom longaj kaj akraj ke ili povus disduigi min tiel facile kiel mi povus mortigi Toton.

¶ Langë þoryan i Calindaci.”

     

► Mi timegas la Kolizulojn.”

【22】 “Lanyë aitaina i nalyë,” hanquentë Valanna.

        

► “Ne mirigas min,” respondis Doroteo.

¶ “Eë naltë nairë hravani.”

     

► “Nepre ili estas timigaj bestoj.”

【23】 I Rauro hanquetúvanë yá vercálavë tulleltë enta yáwenna lanna i mallë.

           

► La Leono estis tuj respondonta, sed subite ili atingis alian abismon kiu transiras la vojon;

¶ Mal sina nánë tallë palda ar núra í Rauro sintë ú-pusto i únes polë capë lanna sa.

                 

► sed ĉi tiu abismo estis tiom larĝa kaj profunda ke la Leono tuj sciis ke li ne povos transsalti ĝin.

【24】 Etta haruneltë na sana mana möa ten carë, ar apa tercara sanasta i Corcurco equë:

                

► Do ili sidiĝis por pripensi kion fari, kaj post serioza pensado la Birdotimigilo diris,

【25】 “Sís eä velca alda, tarila areä ar' i celma.

          

► “Jen granda arbo, proksima al la abismo.

¶ Qui i Latúcen Ornendur polë hahyandë sa tal, itan sa lantuva i etwa pelmanna, san polilvë pata lanna sa aþcarë.”

                       

► Se la Stana Lignohakisto povos haki ĝin tiel ke ĝi falos trans la abismon, ni povos transmarŝi facile.”

【26】 “Ta ná alcarinqua inca,” equë i Rauro.

         

► “Tiu estas bonega ideo,” diris la Leono.

¶ “Mo amna nai sana i samityë sanar mi caritya, minomë þardë.”

             

► “Oni preskaŭ suspektus ke vi havas cerbon en la kapo, anstataŭ pajlon.”

【27】 I Ornendur yesentë mólë ú-pusto, ar hyaldarya nánë tallë maica í alda ron nánë amna ter·hahyarina.

                 

► La Stana Lignohakisto tuj komencis labori, kaj tiom akris lia hakilo ke la arbo baldaŭ estis preskaŭ trahakita.

¶ Tá i Rauro sestanë turcu pentë telcuryat i aldassë ar ánë quanna poldoreryo nista, ar tairavë i alta alda niryanë ar lanantë hlontaila lanna i celma, ó ingië olbaryar i etwa pelmassë.

                                  

► La Leono metis siajn fortajn antaŭajn krurojn kontraŭ la arbon kaj puŝegis, kaj malrapide la granda arbo kliniĝis kaj falis bruegante trans la abismon, kun la plejsupraj branĉoj sur la alia flanko.

【28】 Vin yesentiénë lahta sina aia yanta, yá maica yarra carnë ilyë te ama·cenë, ar ñortontassë cenneltë norilu intenna túra hravan atta ó pulcor ve morcor ar cari ve rimpirávi.

                               

► Ili ĵus komencis transiri tiun kuriozan ponton kiam akra muĝo suprenrigardigis ilin, kaj terurate ili vidis kuradi cele ilin du grandajn bestojn kun ursaj korpoj kaj tigraj kapoj.

【29】 “Ettë Calindacu!” equë i Úverya Rauro, yestaila papië.

         

► “Jen la Kolizuloj!” diris la Malkuraĝa Leono, komencante tremadi.

【30】 “Lintië!” holtunë i Corcurco.

    

► “Rapide!” kriis la Birdotimigilo.

¶ “Álvë langa.”

   

► “Ni transiru.”

【31】 San Valanna mennë minya, camyaila Ilwë rancuryatsë, i Latúcen Ornendur hilyanë, ar i Corcurco tullë ró.

                   

► Do Doroteo transiris la unua, tenante Toton en la brakoj; la Stana Lignohakisto sekvis, kaj la Birdotimigilo sekvis lin.

¶ I Rauro, anahtai tancavë þóreánë, quernë na nevë i Calindacu, ar tá ráves tallë romya ar rúcima i Valanna anholtunë ar i Corcurco lanantë cána, lan éta i valcë hravani nuhtaner intu ar tirner se aitainu.

                                        

► La Leono, kvankam certe timanta, turnis sin por fronti la Kolizulojn, kaj li muĝegis tiom laŭte kaj timige ke Doroteo kriegis kaj la Birdotimigilo surdorsen falis, kaj eĉ la ferocaj bestoj ekhaltis kaj rigardis lin surprizite.

【32】 Mal, cenilu i nánettë amaltu epë i Rauro, ar renilu i enget etteo atta ar rië seo min, i Calindacu ata alacanter hána, ar i Rauro lahantë lanna i alda ar quernë na cenë ya carúvanettë ró.

                                         

► Sed, trovinte sin pli grandaj ol la Leono, kaj memorante ke estas du da ili kaj nur unu da li, la Kolizuloj rekuris antaŭen, kaj la Leono transiris la arbon kaj turnis sin por vidi kion ili nun faros.

¶ Ú pusto þenwo, i valcu hravanu yú yesenter lahta i alda.

            

► Tute sen halti, la ferocaj bestoj ankaŭ komencis transiri la arbon,

¶ Ar i Rauro equë Valannan:

     

► kaj la Leono diris al Doroteo,

【33】 “Elvë nár vanwë, pan tancavë riptauvaltë vé mi nihtannar maicë nappantainen.

            

► “Ni perdiĝis, ĉar ili certe disŝiros nin per siaj akraj ungoj.

¶ Mal á tarë areä ca ni, ar mahtauvanyë te ta anda ve coitan.”

               

► Sed staru proksime malantaŭ mi, kaj mi batalos ilin dum mi restos viva.”

【34】 “Á larya ter þenwa!” holtunë i Corcurco.

       

► “Atendu!” kriis la Birdotimigilo.

¶ Sániénes ya möa arya carë, ar sí cestanes i Ornenduren au·cirë i mentë aldo ya handë to i celmo permelta.

                     

► Li intertempe estis pripensinta kion fari, kaj nun li petis la Stanan Lignohakiston haki la finaĵon de la arbo kuŝantan sur ilia flanko de la abismo.

¶ I Latúcen Ornendur yesentes yuhta hyaldarya ú-pusto, ar, vin yá i Calindacu amna lahtiéner, i alda lanantë hlontaila mina i celma, colila i úvanimu, yarrailu hravanu ó insa, ar palampë yúyu tu mi luppulinnar i nexë carcassen taltë.

                                            

► La Stana Lignohakisto tuj komencis uzi sian hakilon, kaj ĝuste kiam la du Kolizuloj estis preskaŭ transirintaj, la arbo ekfalis bruege en la abismon, kunportante la malbelajn, hurlantajn bestojn, kaj ambaŭ disfrakasiĝis pro la akraj rokoj sur la fundo.

【35】 “Mai,” equë i Úverya Rauro, nefila cólolanteo anda föa, “cenin i coituvalvë ter enta nicë lúmë, ar aláreän so, pan lávë coina é ná amauqua nat.

                                

► “Nu,” diris la Malkuraĝa Leono, libere spirante denove, “ni ankoraŭ iom vivos, kaj tio plaĉas al mi, ĉar nepre estus tre malkomforte ne vivi.

¶ Tanë veor þostanë ni tallë urra i hominya tensi tompeä.”

           

► Tiuj bestoj timigis min tiom ke mia koro ankoraŭ bategas.”

【36】 “A,” equë i Latúcen Ornendur naireä, “Yestan i haryan hón tompiéla.”

               

► “Ha,” diris la Stana Lignohakisto malgaje, “volonte mi havus koron povantan bati.”

【37】 Sina veryandë carnë i ranyari ñormerë ambë epë umman fai lóya et i taurë, ar pataneltë tallë lintië i Valanna lumbarnë, ar mauranë norta i cattassë Rauro.

                             

► Tiu aventuro des pli fervorigis la marŝantojn eliri el la arbaro, kaj ili tiom rapide marŝis ke Doroteo laciĝis, kaj devis rajdi sur la dorso de la Leono.

¶ Almarentan, i aldar olaner undë úmeä lan léleáneltë ener, ar apárilessë ananyeltë palda sírë, siryaila lintië poica pó te.

                      

► Ĝojigis ilin kiam la arbaro malpli densiĝis ju pli ili antaŭeniris, kaj en la posttagmezo ili subite trovis larĝan riveron, rapide fluantan antaŭ ili.

¶ I neno ollë permessë, polleltë cenë i mallë maldë tesarion latila ter vanima restassë, ó laicë salquenolli rínë calinë lottelínen ar i quanna malleo hrímassë aldar quantë lingailë mai·tyáveo yávelínen.

                                

► Ili povis vidi ke aliflanke de la rivero la vojo el flavaj brikoj trairas belan pejzaĝon, kun verdaj kampoj kaj helaj floroj kaj apud la tuta vojo estis arboj sur kiuj pendas bongustaj fruktoj.

¶ Náneltë anfastë ceniën sina írima restassë pó te.

        

► Al ili multe plaĉis vidi tiun belan pejzaĝon antaŭ si.

【38】 “Manen elvë lahtuvar i sírë?” maquentë Valanna.

       

► “Kiel ni transiros la riveron?” demandis Doroteo.

【39】 “Ta ná aþcárima,” hanquentë i Corcurco.

        

► “Estas facile,” respondis la Birdotimigilo.

¶ “Möa i Latúcen Ornenduren carë ven luttalan, itan poluvalvë lutë i ollë permenna.”

               

► “La Stana Lignohakisto konstruu por ni floson, tiel ke ni povos flosi al la alia flanko.”

【40】 Etta i Ornendur mapanë hyaldarya ar yesentë hahyarë tal nícë aldar na carë luttalan, ar lan nánes caraitë os si i Corcurco túvë i síre-rávassë alda quanta matsë yávenen.

                              

► Do la Lignohakisto prenis sian hakilon kaj komencis haki malgrandajn arbojn por fari floson, kaj dum li okupadis sin per tio, la Birdotimigilo trovis sur la riverbordo arbon plenan de belaj fruktoj.

¶ Si fasantë Valanna, ye mátiénë rië peccor quanna auressë, ar carnes láreä mat i marina yáveo.

                  

► Tio plaĉis al Doroteo, kiu estis manĝinta nur nuksojn dum tiu tago, kaj ŝi ĝissate manĝis la maturajn fruktojn.

【41】 Mal carië luttalamo maura lúmë, yú yá mo ná ta ricítë ar al·lumba ve i Latúcen Ornendur, ar yá lómë tullë i mólë uië telë.

                           

► Sed necesas tempo por konstrui floson, eĉ se konstruas ĝin laborema kaj nelaciĝanta Stana Lignohakisto, kaj kiam noktiĝis la laboro ankoraŭ ne estis finita.

¶ San túveltë árina nómë nu i aldar yassë lorneltë márië tenna amaurë; ar ólanë Valannan pá Laimarilinon, ar pá i manë Istyar Óþ, ye rongo nanwentauvanë se ata véra mardar.

           ;                     

► Do ili trovis komfortan lokon sub la arboj kie ili bone dormis ĝis la mateno; kaj Doroteo sonĝis pri la Smeralda Urbo, kaj pri la bona Sorĉisto de Oz, kiu baldaŭ resendos ŝin al ŝia propra hejmo.